Çocuklar bembeyaz bir defter gibidir. Anne baba ve ailesi olarak o deftere ne yazarsanız kişiliğine kimliğine işleyen de onlar oluyor. BENZELİK VE FARKLILIKLARI KABULLENEBİLMEK, çocukluk döneminde edinilen bilgiler ve kazanımlar ile şekillenir.
Son yıllarda, örnek teşkil etmesi gereken pek çok siyasetçinin, yazar ve bilim insanının ayrıştırma ve ötekileştirme konusundaki söylemlerine şahit olduk. Bu söylemler bazılarımızı çok kolay etkileyerek ötekileştirmeye götürürken, bazılarımız bir bütün olarak bakabildik.
Yetişkin olduğunda, yaşamın içindeki ötekileştirmelere gögüs gerecek, insanların din, dil, mezhep, görünüm, siyasi görüş, zeka ve engellerini olduğu gibi kabul edebilecek bireyler yetiştirmek için anne babalara çok iş düşüyor.
Ötekileştirmeyen çocuklar yetiştirmenin 8 altın kuralı
- Çocuklarınızı başka çocuklar ile kıyaslamayın! Onun diğer çocuklardan farklı becerilere sahip olabileceğini söylemekten çekinmeyin. Diğer çocuklar gibi yapamadığı şeyler olduğunu fark ettiğinde, yapabildiği olumlu şeyleri ona gösterin.
- İnsanların dış görünüşleri ile dalga geçilmesinin doğru olmadığını öğretin. Kendisinin dış görünüş ve becerilerinin aile içinde olduğu gibi kabul ettiğinizi deneyimlemesine fırsat oluşturun. Asla dörtgöz, şiko, sıska, beceriksiz, sakar gibi alaycı cümleler kurmayın.
- Eksiklikleri tolere etmeyi öğretin! Kendisinden daha başarısız, geç öğrenen veya istenilen becerileri yavaş, eksik yerine getiren okul arkadaşlarına yardımcı olması yönünde teşvik edin.
- İnançlara saygı duymayı öğretin! İnsanların farklı inançları olabileceğini, herkesin inancının sadece kendi sorumluluğunda olduğunu ve yargılanmaması, dalga geçilmemesi, önemsizleştirilmemesi gerektiğini öğretin. Hristiyan, budist, müslüman, yahudi inançlarını beraberce araştırarak tanıyın.
- Farklı düşüncelere saygı duymak, ailede başlar! Farklı düşünce ve fikirlere aile içinde açık olun. Çocuklarınıza da aile ile ilgili kararlar konusunda fikir ve düşüncelerini sorun, söz hakkı verin. Taşınma, yeni bir eşya alma, evdeki bir eşyanın yerini değiştirme , haftasonu planı gibi konularda çocğunuzun adına da karar vermeden önce fikrini sorun. “Bazen bir karar üzerinde farklı düşünceleriniz olabileceğini ancak herkesin söz hakkı olduğunu ve düşüncelerini özgürce belirtebileceğini, tartışarak ve konuşarak daha uygun kararlar alabileceğinizi” söylemekten çekinmeyin.
- Sosyoekonomik seviye hakkında bilgi verin! Çocuklar okulda veya diğer sosyal oramlarda farklı gelir düzeyine mensup çocuklarla biraraya gelebilirler. Bu konuda önceden çocuklarınıza bilgi verin ve düşük gelir düzeyine sahip bir ailenin çocuu olmanın ayıp yada çirkin birşey olmadığını, arkadaşlarını dilediği şekilde seçebileceğini öğretin.
- Engelli hayvanlarla ilgilenmesine, yakınlaşmasına fırsat tanıyın. Mümkünse evinizde beslediğiniz hayvanları hayvan barınaklarından sahiplenin. Engelli hayvanları da hayata dahil edin. Böylece yaşamsal farklılıkları da gözlemleyebilecektir.
- Engellilere yardımcı olup vakit geçirmesine teşvik edin. Engelli arkadaşı yok ise, Çocuklarınızın engelli arkadaşlar edinmesine yardımcı olun. Ona destek olması, işbölümü ile çalışmalar yapması ve oyunlar oynaması için fırsatlar oluşturun.
Bedensel, düşünsel ve sosyal farklılıkları kabul edebilen ve bunlarla yaşamayı öğrenen çocuklar, insanları birbirinden ayrıştırmadan bir bütün olarak toplumsa birliği koruyabilir.
Bilinçli anne babaların çocukları, farklılıkları kabul etmeyi öğrendiğinde;
Düşman değil kendine yeni dostlar yaratarak zenginleşir!
Psikolog Ezgi Başaran
Kolektif Psikoloji
