Oyun çocuğun kendini ifade etmesinde kullandığı doğal bir araç olduğundan, oyun yoluyla çocuğa hayal kırıklığını, güvensizliğini, saldırganlığını ve korkularını oynama şansı verilmiş olur. Çocuk oyun oynadıkça bu duygularını yüzeye getirerek açığa çıkarır. Duygularıyla yüzleşir, onları kontrol eder ya da onlardan vazgeçer.

Duygusal olarak rahatlayan çocuk bireyselleşecek, düşünüp karar verebilecek ve psikolojik olarak daha olgun olabilecek kadar güçlü olduğunu fark edebilecektir.

Çocuk ve terapist arasında ilişki oluşturulur ve çocuk terapistin yardımıyla keşfetmeyi arzuladığı duygularını ve bunları hangi araçlar aracılığı ile gerçekleştireceğini seçer.

Anlayışlı, kabul eden terapistin varlığı çocuğa güvende olduğu hissini yaratırken, konulan kurallar çocuğun güven ve gerçeklik duygularına katkıda bulunur.

Oyun odasındaki faaliyetler yetişkin tarafından değil, çocuk tarafından belirlenir. Özgür bir biçimde istediği oyuncakla oynayan çocuk bir taraftan kişiliğini ifade ederken diğer taraftan da bağımsız düşünce ve davranışlarla belirlenen bir dönemi deneyimlemektedir.

Seçilen oyuncak ya da seçilen oyun her şekilde terapist tarafından olduğu gibi kabul edilir ve çocuk kendi fikirlerini istediği gibi gerçekleştirir.Oyuncakları istediği gibi düzenler, istediği tempoda oynar. Oda çocuğun istediği gibi güvenli bir ortamdır. Böyle bir ortamda çocuğun duyguları doğrudan ya da dolaylı bir şekilde hareketlerinde, dilinde ve oyununda ifade bulur. Çocuk kendi duygularını yaşamayı öğrenir.

Terapistin rolü; çocuğun deneyimlediklerini anlamak ve tehditkar olmayan bir şekilde anladıklarını çocuğa yansıtmaktır. Çocuğa bunları yansıtırken hem sözel hem de sözel olmayan bir dil kullanılır. (ses tonu, jestler ve yüz ifadesi) Yansıtma süresince çocuğa ifade edebileceği her türlü duygunun kabul edildiği mesajı verilir.

Çocuk en saldırgan ve en yıkıcı dürtülerini açığa çıkarabilir; bağırır, çığlık atar, suyu yere sıçratır, kumu dağıtır. Gerginliklerinden kurtulur ve duygusal olarak rahatlar. (boşalım). İşte bundan sonra daha yapıcı davranışlar için ön hazırlıklar yapılmış olur. Eski duygularından kurtulan çocuk artık duygularını karşılamaya hazırdır.(yüceltme)

Deneyimleri sonucunda çocuk davranışlarıyla ilgili içgörü, duyguları hakkında farkındalık kazanır. (gerçeklik testi) Kendine güveni artıp, kendi problemlerini kendisinin çözebileceğini öğrenir.

Psikolog Nihal Akyıldız

Kaynaklar: V.M. Axline, Play Therapy, Ballantine Books, New York, 1993